Alman Çoban Köpeği

Alman Çoban Köpeği

Gri/Boz/Grau/Sable

Bir çoğumuz, sable’ın Alman çoban köpeklerinin orjinal rengi olduğunun farkında bile değiliz. SZ1 "Horand von Grafrath" bugün yaşasaydı "sable" olarak tanımlanacaktı... Aşağıdaki makale Alman çoban köpekleriyle ilgilenen herkesin okuması gereken, sable!lar hakkında yazılmış en açıklayıcı yazılardan biridir.
Bir Alman çoban köpeği almaya karar veren hemen herkesin aklında beliren bir dost köpek imajı vardır. Kimileri, daha önce sahip olduğu köpeğin benzerini kimi çocukken gördüğü sevimli yavruyu arar ve sonuçta hepimizin yakından tanıdığı klasik sarı siyah ve genellikle erkek bir alman çoban köpeği ile evlerine dönerler. Biz çiftliğimizde herkesin tanıdığı popüler renkteki alman çoban köpeklerinin yanında gri tonlu sable’ların da üretimi için çaba sarf ediyoruz. Bu yazıyı okudukça bir sable’ın ergenlik dönemine varana kadar geçirdiği değişimleri inceleyecek ve kendine verilen her görevi başarıyla yerine getiren bu özel köpeği daha yakından tanıyacaksınız.
Bir sable ile gri alman çoban köpeği arasındaki fark nedir?
Erişkin bir sable’ın sırtında elimizi gezdirdiğimizde çift katlı tüy örtüsünü rahatça fark edebiliriz. Alttaki kısa tüylere hakim gri, kızıl ya da kahverengi tonların yanında her tüyün üst kısmında bulunan siyah renkli uç kısım sable’ın kendine özgü tonlarını oluşturur. Yakından bakıldığında bir sable siyah, gri ve ya siyah kahverengi olarak algılanabilir. Bir çok siyah kahverengi köpek boyun çevresinde sable renklerini barındırır. Fakat bu köpeğin gerçek kürk rengi değildir. Gerçek bir sable sırt bölgesinde ayrı renkte koyu bir kürke sahiptir.
Sable kelimesi nereden geliyor?
Sable kelimesinin Alman orijinli olduğu düşünülür. Nitekim, Amerikan kennel klubü gri renkteki tüm köpeklerin Almanyada sable olarak adlandırıldığını düşünmektedir. Diğer taraftan, SV (Almanya’da üretilen Alman Çoban Köpeklerini kayıt altına almakla yetkili kuruluş) gri renkteki köpekleri gr-gri grb-gri kahve ve dgrga-siyah gri gibi kategorilere ayırır. Sonuç olarak Alman çoban köpekleri ile ilgilendiğimiz sürece gri tonun hakim olduğu tüm köpeklerin sable olarak adlandırıldığına tanık olabiliriz.

Sable’ın çok çeşitli renkleri;
Günümüzde sable’ın renkleri ve pigmentasyonu çok geniş bir yelpazeye sahiptir. En koyu olanları siyah sable lardır ve renklerindeki baskın koyu siyah pigmentler dolayısıyla en arzu edilen türler arasında bulunmaktadırlar. Büyük oranda doğu Almanya kökenli bu köpekler, genellikle çekinik siyah genlere sahiptir ve aynı gene sahip bir sable’la çiftleştirildiğinde kuvvetle muhtemel tamamen siyah yavrular doğar. İki sable, ancak oluşturulması istenen yeni nesil daha koyu renklere sahip olsun isteniyorsa çiftleştirilmelidir. Unutulmamalıdır ki benzer renkteki sable anne babaların yavruları , ebeveynlerinden daha koyu renklere sahip yavrular olarak dünyaya geleceklerdir. Açıklıkla söylenmesi gereken bir gerçek vardır ki, siyah renk; alman çoban köpeklerinde gerek göz, gerekse kürk rengi olarak çok arzu edilen bir özelliktir. Oysa bazı köpekler, tüyleri renkten arındıran, istenmeyen bir gene sahiptir. Beyaz alman çoban köpekleri bu genlere çokça sahip olan , bir o kadar cana yakın fakat ne yazık ki ırk standartları açısından bakıldığında hiç beğenilmeyen köpeklerdir.
-Çalışkan Soyağacı-
Birçok üretici, yetiştirmek istedikleri köpek hakkında belirgin bir fikre sahiptir. Bu köpek genellikle aşağıda belirtilen özelliklere sahiptir.
1- Mizaç; Köpeğin karakteri, kendisinden beklenen işi yapmasına uygun olmalıdır.
2- İyi kalça ve eklem yapısına sahip olmalıdır.
3- Genetik bozukluklardan arınmış olmalıdır.(Kayıp diş, eksik testis veya kan hastalıkları gibi)
4- Irk standartları çerçevesinde boyutlara ve kemik yapısına sahip olmalıdır.
5- Düzgün tüy uzunluğu ve pigmentasyona sahip olmalıdır.
Her üretici bu özelliklerin hepsine aynı anda sahip olmak istese de alacağınız köpekte birkaçının eksik olması çok normaldir. Unutulmamalıdır ki herşeyiyle mükemmel bir alman çoban köpeğine sahip olmak gerçekten her köpek sahibine nasip olmayan büyük bir rastlantıdır.
Almanya’da genel kabul görmüş iki Alman çoban köpeği türü vardır. Temel olarak shutzhund’da mükemmelleşmesi için üretilen köpekler , working line “çalışan kan” olarak adlandırılırlar ve en meşhur working line renkleri gri veya sable dır. Shuzthund zinde bir vucud, keskin zeka ve doğru kalça yapısı gerektiren bir spordur. Tamamen şov amaçlı yetiştirilen Alman çoban köpekleri de mevcuttur. Bunlar high-line veya showline olarak adlandırırlar, birçokları siyah, sarı siyah veya kızıl siyahtır. Showline köpeklerin de schutzhund da başarılı olması beklenir fakat birkaç unvan kazandıktan sonra şov köpekleri shutzhund’u bırakırlar.

Tabii ki en makbulü, güzel fakat bir o kadar da iyi çalışan bir showline köpeğidir. Bu imkansız olmamakla beraber pek sık görebileceğimiz bir olasılık değildir. Elbette working line köpekler her zaman iyi iş köpekleri üretecek diye bir kural yoktur fakat geçmiş 6 nesli shutzhund u geçmiş yada tüm ataları sürülere çobanlık etmiş bir köpeğin yavrularının iş köpeği olması çok muhtemeldir. Alman Çobanları her ne çeşit kandan gelirlerse gelsinler(show, working, doğu veya batı alman), çalışabilirlik unvanına ve onaylanmış sağlıklı kalçalara sahip olmaları üretilmeleri için bir önkoşuldur. Deneyimlerimiz, iş köpeği kanının en iyi örneklerinin, gri-sable köpek genlerinden geldiğidir.

Neden birçok iyi iş köpeği sable lardan çıkıyor.

Bu sorunun kesin bir cevabı olmamakla beraber, konu üzerinde en kabul gören söylem söyledir, renkleri yeterince tanınmadığı yada beğenilmediği için sable renkli köpekler, çok üstün başarı göstermedikleri sürece üretime sokulmamışlardır. Sonuç olarak, günümüze ulaşabilen sable köpekler, sadece ve sadece üstün yetenekleri nedeniyle seçilmiş ve üretilmiş , ırkının en iyi özelliklerini taşıdıkları için yaşamlarını sürdürebilmiş köpeklerin kanını taşımaktadır.



Bir alman çobanı ya da Rakun?

Bir yetiştirici, bir sable la üretim yapmak istediğinde, az önce belirttiğimiz üstün özelliklere sahip bir yavru elde etmeyi amaçlar. Oysaki köpek satın almak isteyen biri,iyi pigmentasyonu olan bir sable ı ilk gördüğünde renklerinin daha çok su samurunu andırdığını düşünebilir. Unutulmamalıdır ki en koyu renk sable lar bile, onu satın almanız için uygun zaman dilimi olan 6 ila 8 hafta arasında, henüz sadece alt kürkünün alacalı renklerine sahiptir. Bu dönemde sadece göz çevresinde, kuyruğunda ve sırtında geniş bir bant halinde siyah renk barındıran sable, yavru tüylerinin değişimiyle, gerçek koyu kürküne kavuşur. Yetiştiriciler için en büyük şanssızlık, bu su samuru renginin köpeğin satılmasının öngörüldüğü bebeklik döneminde henüz değişmemiş olmasıdır.

Ne kadar koyu olacaklar?

Yetiştiriciler, genellikle yavruların ne kadar koyu olacakları konusunda belirli bir öngörüye sahiptirler, zaten doğumuyla birlikte yavrunun alacağı renk hakkında genel bir fikir sahibi olunmuştur. Siyah sable lar doğduklarında tam bir siyah renge sahiptir, günler geçtikçe bu renk solmaya ve değişmeye başlar. Kızıl sable lar ise doğduklarında sahip oldukları parlak kızıl tüylerle hemen ayırt edilirler. Sonuç olarak, sable anne babadan doğmuş bir yavru, en kötü ihtimalle anne babası kadar koyu renkte olacaktır. Sable ların diğer sıra dışı özellikleri ise siyah patiler, siyah maske ve dizden ayağa kadar olan kısımdaki siyah izdir. Göz rengi tüy rengi gibi sonradan değişmekle beraber, koyu renk anne babanın yavrularında gözlerin siyah olacağı konusunda şüphe duyulmamalıdır.

DDR

Daha önce de söz ettiğimiz gibi doğu alman kökenli köpekler, Alman çoban köpekleri arasında önemli bir konuma sahiptirler. Demir perde arkasında uzun yıllar süren uğraşlar sonucunda doğu Almanlar, farklı tipte alman çoban köpekleri ortaya çıkartmayı başarmışlardır. DDR köpekleri, Amerikan yada batı alman soydaşlarına oranla daha iri kemikli ve koyu renklidirler. Kalça problemlerine karşı daha büyük özenle yetiştirilmişler ve uzun tüy, eksik diş ve inmemiş testis gibi problemlere karşı çok büyük dikkatle kayıt altına alınmışlardır. Bu kayıtlar günümüzde de ulaşıla- bilinir olmakla beraber, mükemmel olmasa da, köpek sahipleri için çok zengin bir kaynak niteliğindedir.Bu ülkede yetiştirilen sable’ların çoğu koyu gri ve siyah renktedirler. En çetin şartlara bile dayanabilen bu güçlü ve sağlıklı iş köpekleri, iki Almanya’nın birleşmesinden sonra üstün genetik yapılarının zayıflaması tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Sonuç olarak, bir alman çoban köpeği alırken seçeceğiniz renk hiçbir zaman yanlış değildir. Dünyada birçok üretici ve bu üreticilerin yetiştirdiği çok çeşitli renkte alman çoban köpekleri vardır, köpek sahibi olmak isteyen biri, elbette ki hoşuna giden rengi seçme özgürlüğüne sonuna kadar sahiptir. Burada gözden kaçırılmaması gereken tek bir nokta vardır ki, gerçekten iyi bir köpek seçmek,en az hoşumuza giden rengi seçmek kadar önemlidir. Favori renklerimizi ararken, gerçekten iyi köpekleri gözden kaçırmamak gerekir. Unutulmamalıdır ki, daha az talep göreceğini bildikleri halde üreticiler sable ları birçok üstün özelliğinin bilincinde oldukları için yetiştirir ve satışa sunar. Üstün genetik mirası, fiziksel özellikleri ve olağanüstü mizacıyla gri kandan gelen bir Alman çobanına sahip olmak, hayatınız boyunca vermiş olduğunuz en iyi kararlardan biri olabilir.
Tanınmış Alman çoban köpeği üreticisi Thijs van Dorssen’in Sable Alman çobanlarında görmüş olduğu bazı özelikler:
Siyah-sarı yavrularda olmayıp, sable yavrularda görülen özellikler:
Doğum sırasındaki ağırlıkları genelde ortalama olarak siyah-sarı yavrulardan biraz daha yüksektir.
Canlılıkları açık şekilde daha yüksektir.
İlk on gündeki ölüm oranları daha düşüktür.
Dövme zamanındaki kiloları daha fazladır.
Gerek gösterilerde gerekse iş köpeği testlerinde hem yavrularda hem de yetişkinlerde ısı hassasiyeti daha düşüktür.
Döküntüye karşı hassasiyetleri düşüktür.
Hiç açık renk pençe görülmez.
Dilin üstünde veya altındaki siyah lekeler daha sık görülür.
Açık renk dudak veya diş etleri hiç gözlemlemedim. Kulak içinde beyaz tüy son derece enderdir.
Neredeyse bütün sable dişiler ve sableden türemiş siyah - kahverengiler, yavrularını ilave olarak kendi midelerinden (yiyecek kusarak) besleme hareketini daha belirgin şekilde yaparlar.


Sarah Slader
Petersburg, New York
Çeviren:Erman Balkin Küçükebe
köpek eğitimi
köpek pansiyonu
köpek oteli
________________________________________